Unutkanlık neden olur?
Unutkanlık genelde yaşlılarda rastlansa da,daha genç yaşlarda da görülmektedir.Unutkanlık hastalığına demans denir.Alzheimer hastalığı, demansın en sık nedenidir.Unutkanlık,Alzheimer hastalığının habercisi olduğu kanısı yanlıştır.Psikiyatri uzmanı Dr.Meltem Baş unutkanlık ile ilgili şu bilgileri verdi:
Unutkanlık sebepleri farklı farklıdır.Günümüzde hızlı akan yaşam ve artan rollerimiz, kısa zamanda çok işler yapma gerekliliğini doğurdu.Böylece hem hatırlamamız gereken konuların fazlalığı hem de bu hızlı yaşamın sonucu olan stres ve yorgunluk hafızalarımızı zorluyor. Unutkanlık hepimizin günlük yaşamı içinde sık karşılaştığı bir yakınma haline geldi. Son yıllarda medyada yaygın olarak yer alan Alzheimer hastalığıyla ilgili bilgiler, unutkanlık yaşayan birçok kişinin kendisinden şüphelenmesine yol açıyor. Ama endişelenmeyin, yaşadığımız unutkanlıklarımızın büyük çoğunluğu normal sınırlardadır. Alzheimer hastalığının ortaya çıkışı ilerleyen yaşla yakından ilgilidir. 70 yaşın üstünde Alzheimer hastalığı görülme oranı yaklaşık % 10 dur, 85 yaş ve üstünde ise bu oran % 50 leri bulur.
Hafızamız kullan ya da at mantığı ile çalışır. En çok kullandığımız bilgiler, en iyi hatırlanırken, kullanılmayan bilgiler zor hatırlanır ve bir süre sonra silinir, daha yeni ve faydalı bilgiler için yer açılır.
Bir işi yaparken dikkatimiz bu konuya odaklanmamışsa (başka bir şeyi düşünüyor olmak ya da hiç bir şey düşünmemek) beyin bilgiyi güvenilir şekilde kodlayamaz. Dalgınlık dediğimiz durum ortaya çıkar. ( gözlüğümü nereye koydum, arabanın anahtarı nerede gibi)
Bazen de yanlış hatırlarız. Keskin hafıza gerçeğin kusursuz kesiti değildir. Önyargılarımız nedeniyle algılarımız ve yaşantımız beyinde kodlanırken bazı yönleri filtrelenir.Bu durumda hatırlamakta sorun yaşamasak da hatırlana şeyin içeriği gerçeğinden farklı olabilir.
Ne tür unutkanlıklarınız normaldir?
Unuttuğunuz bir isim, kelime ya da yaşantıyı dakikalar sonra çok düşünerek ya da kendiliğinden hatırlamak normaldir.
Unuttuğunuz bir isim, kelime veya yeri, biri ya da bir şeyle bağlantılı olarak hatırlamak normaldir.
Takvim ve yazılmış notlar gibi hatırlatıcılar kullanarak hatırlayabilmek normaldir.
Bir bilgiyi unutup tekrar hatırladıktan sonra gerektiğinde daha kolay hatırlamak normal unutkanlıktır.
Aynı anda birçok şey yapmaya çalışırken unutkanlık yaşamak normaldir.
Stres altındayken unutkanlık ve diğer zihinsel zorlukları yaşamak normaldir.
Unutkanlığa, duygu ve davranış değişiklikleri, yer, zaman, kişi karışıklığı, algılama bozuklukları, basit günlük ihtiyaçlarını bile ( yıkanma, tıraş olma v.b) aksatma, her zaman yapılan işlerde beceriksizlik, olağan dışı tepkiler verme gibi yakınmalar eşlik ediyorsa; bir uzmanın değerlendirmesini almak doğru olur.